જોકર, શું છે જોકર? સર્કસ માં હસાવે એ જોકર કે પછી પત્તા ની બાજી માં એક એકસ્ટ્રા આવતું પત્તું છે જોકર? મને કોઈએ ૨૦૦૮ પેલા પૂછ્યું હોત તો હું ઉપર નો જ જવાબ આપત પણ ૨૦૦૮ માં જયારે ડાર્ક નાઈટ ફિલ્મ જોઈ તેના પછી જોકર વિષે નો મારો અભિપ્રાય બદલાઈ ગયો.
એટલે જયારે આ નવી જોકર ની ફિલ્મ ની જાહેરાત થઇ ત્યારે હું ખરેખર ખુશ થયેલો. આખરે કોઈકે તો જોકર ની સોલો ફિલ્મ બનાવી અને જયારે ખબર પડી કે એમાં જોકર નું પાત્ર જેક્વીન ફિનિક્ષ ભજવશે એટલે ખરેખર આતુરતા જાગી.
તો આખરે મેં એ ફિલ્મ જોય નાખી, ભલે આખા ગામે મારી પેહલાજ જોય હોય અને આત્યારે એ ૧ બિલીયન ડોલર ની કમાણી કરવા જઈ રહી હોય, જાણ ખાતર, જોકર એ અત્યાર સુધી ની સૌથી વધારે કમાણી કરનારી R રેટેડ ફિલ્મ છે. તો શું છે આખરે આ ફિલ્મ માં કે જેને જોઈએ ને લોકો કહે છે આ વખતે ઓસ્કાર પાક્કો છે આ ફિલ્મ નો.
વાર્તા છે આર્થર ફ્લેક ની, જે એક ડૂબતી કંપની માં કામ કરતો હોય છે. એનું કામ હોય છે જોકર નો ગેટઅપ કરી અને ગેટ ની બહાર સાઈનબોર્ડ લઇ જાહેરાત કરવાનો. એને એ કામ ખરેખર ગમતું હોય છે પણ જયારે કેટલાક ટીખળીયા છોકરાવ એનું સાઈનબોર્ડ લઇ ને ભાગી જાય છે અને એનો પીછો કરતા એક ગલી માં જાય છે ત્યારે એ બધા ભેગા મળી ને એને ખુબ મારે છે, શા માટે? બસ અમથા.
બધા ને એમ થતું હશે કે બસ, હવે એ જોકર બનશે અને લોકો ને મારશે કેમકે જયારે સારા લોકો સાથે આવી ઘટના બને તો એ પોતાનું માનસિક સંતુલન ગુમાવી દે છે. પણ નહિ, હજી એ આર્થર ફ્લેક જ હતો.
એને એક વિચિત્ર બીમારી હોય છે, જેમ આપડે વાય આવે એમ અને અચાનક વાય આવે અને એમાં એ જોર જોર થી હસવા માંડે. કોઈ કારણ વગર, ભલે એ કોઈ પણ જગ્યા એ હોય, ક્યારેક એ નર્વસ થઈ જાય ત્યારે પણ હસવા લાગે અને ગમે તેટલી મેહનત કરે પણ રોકી ના શકે.
એ પોતાની જાત ને કાબુ માં લેવા ખુબ મેહનત કરે છે. એ દર અઠવાડિયે મનોચીકીત્સક પાસે જાય છે અને પોતાના અઠવાડિયા વિષે વાત કરે છે. એ સાત જાત ની દવા લે છે. ફિલ્મ માં આહિયા પહોચ્યા પછી હજી પણ આપડે આશા કરતા હોયે કે બસ હવે એ ગાંડો થઇ જશે અને જોકર બની જશે પણ ના, હજી વાર છે.
એ પોતાની માં સાથે રહે છે. ભારત માં આ એક સારી વાત છે અને એક સંસ્કારી દીકરા રૂપે જોવા માં આવે પણ બીજા દેશો માં એક નામોશી ભરી વાત કેહવાય. પણ એ પોતાની મને ખુબ જ પ્રેમ કરે છે. આહિયા થોડું અનકમ્ફર્ટેબલ ફીલ થાય છે જયારે આર્થર અને એની માં નો સંબંધ થોડોક વધારે ગાઢ છે. ના કોઈ ખરાબ રીતે નહિ પણ બસ વિચિત્ર છે. સાયકોલોજી માં જે લોકો ક્રિમીનલ હોય એ લોકો ના પોતાની માં સાથે આવીજ રીતે વિચિત્ર સંબંધ હોય. આ એક મને લાગ્યું કે પરાણે ઘુસાડવા માં આવ્યું છે. અત્યાર સુધી આર્થર મેહનત કરી ને પોતાની માનસિક સ્થિતિ સુધરે એવી મેહનત કરતો હોય છે પણ ડાયરેક્ટરે એની માં સાથે ના એના વ્યવહાર ને દેખાડી ને એવું સ્થાપિત કરવાની કોશિસ કરી છે કે કૈક તો ખોટું છે.
પછી એન્ટ્રી થાય છે મરેય ફ્રેન્કલીન ની જે એક લેટ નાઈટ ટીવી હોસ્ટ છે. આર્થર અને એની માં રોજ સાથે એનો શો જોતા અને આર્થર રોજ પોતાની જાત ને એ શો માં હોય એવું માનતો. એ મરેય ને પોતાનો આદર્શ માનતો. મરેય નું પાત્ર રોબેર્ટ ડી નીરો એ ભજવ્યું છે એટલે એક્ટિંગ તો અફલાતૂન જ હોય.
પછી એન્ટ્રી થાય છે એક છોકરી ની. હરેક વાર્તા માં એક છોકરી તો હોય જ ભલે વાર્તા હીરો ની હોય કે વિલન ની. એ છોકરી નું પાત્ર ભજવ્યું છે ઝાઝી બેટઝ એ, જેને તમે ડેડપુલ માં જોય હશે. એ લોકો લીફ્ટ માં મળે છે અને પેલી હંસી ને બે વાત કરે છે એટલે આપડા આર્થર ભાઈ પીગળી જાય છે.
આત્યાર સુધી બધુજ બરોબર ચાલતું હોય છે પણ પછી આર્થર એક બાળકો ની હોસ્પિટલ માં જોકર બની પરફોર્મ કરવા જાય છે ત્યારે એની ગન પડી જાય છે. એ ગન એના એક સાથીએ આપી હોય છે જયારે એ માર ખાય ને આવે છે પેલી ગલી માં. હવે અહિયાં થી વાર્તા વણાંક લેવાનું શરુ કરે છે.
એને નોકરી માંથી કાઢી મુકે છે અને એ સબવે માં જતો હોય છે ત્યારે બાજુ માં બેઠેલી એક છોકરી ને ૩ જણા હેરાન કરતા હોય છે. એટલે એ અચાનક હસવા માંડે છે. છોકરી ઉભી થઇ ને જતી રહી છે અને પેલા ત્રણ એનો ગુસ્સો આના પર ઉતારી ને ખુબ મારે છે ત્યારે આર્થર એની ગન કાઢી એ ત્રણેય ને મારી નાખે છે અને ભાગી જાય છે.
ગોથમ શેહર માં અચાનક આ ત્રણ લોકો ની મોત એક મોટી ઘટના જેવી દેખાય છે જયારે થોમસ વેય્ન(બેટમેન ના સ્વર્ગસ્થ બાપા) ટીવી પર આવી એના વિષે બોલે છે. પણ ગોથમ શેહર ના ગરીબ લોકો આને એક સારી ઘટના તરીકે જોવે છે કે અમીર લોકો ને પાઠ ભણાવ્યો.
એ વખતે બધાને ખબર પડે છે કે એ ત્રણ જણા ને મારનારે જોકર નું માસ્ક પેહરેલું હોય છે.અચાનક એ વ્યક્તિ હીરો બની જાય છે, એક વીજલાન્ટી કે જે અમીરો ની તાનાશાહી વિરુધ ગરીબો નો સાથ આપે છે. લોકો જોકર ના માસ્ક ને એક સિમ્બોલ બનવી દે છે.
આવું ક્યાંક જોયેલું છે નહિ? બેટમેન, ગ્રીન એરો અને લગભગ હરેક સુપર હીરો ની વાર્તા આવી જ હોય છે. રોબીન હુડ ની વાર્તા માં પણ આવું જ બને છે અને અસાસીન ક્રિડ માં પણ આવુજ થાય છે. ફર્ક એ છે કે આહિયા લોકો ખોટા વ્યક્તિ ને હીરો બનાવે છે. પણ ભીડ ની માનસિકતા એવીજ હોય છે. જેવી રીતે તમે એક આતંકવાદી ને ના સમજાવી શકો કે એ જે કરી રહ્યો છે એ ખોટું છે, એવીજ રીતે તમે એક ભીડ ને ના સમજાવી શકો કે એ ખોટા છે.
હવે પછી ઘણી બધી ઘટનાઓ બને છે પણ એની ચર્ચા કરવામાં રહીશું તો બ્લોગ લાંબો થઇ જશે. તો મારો શું રીવ્યુ છે? ભલા માણસ એમાં કઈ પૂછવાનું હોય, ફિલ્મ જબરદસ્ત છે. સ્ટોરી, એક્ટિંગ, લોકેશન, સીનેમોટોગ્રાફી(ઘણી જગ્યા એ નોલન ના વાઈડ એન્ગલ શોટ ની જલક દેખાય છે) બેકગ્રાઉન્ડ મ્યુસિક પણ અવ્વલ છે.
એક હાર્ડકોર કોમિક બુક ફેન માટે આ ફિલ્મ વિચિત્ર ફિલ થશે કેમકે આ એક કોમિકબુક મુવી નથી પણ આર્ટ ફિલ્મ છે. આપડે જોકર ને બસ ૫ કે ૧૦ મિનીટ માટે જોવા ટેવાયેલા છે પણ જયારે એના વિષે ૨ કલાક ની ફિલ્મ આવે ત્યારે થોડોક કંટાળો આવે. બાયધીવે હેથ લેજર ને જોકર ના નાનકડા રોલ માટે બેસ્ટ સ્પોરટીંગ એક્ટર નો ઓસ્કાર મળેલો.
જેક્વીન ફિનિક્ષે જે એક્ટિંગ કરી છે એતો શબ્દો માં વર્ણવી શકાય એવી નથી.જયારે એને પૂછવા માં આવેલું કે ઈન્ટરવ્યું માં કે જોકર ના પાત્ર ને ભજવવા તમે શું તૈયારી કરી હતી ત્યારે મને હતું કે એ કેહ્સે કે મેં એની કોમિક્સ વાચી, હું એકલો રહ્યો કે બીજું ઘણું બધું જે હેથ લેજર એ કરેલું પણ એને બદલે એણે કીધું કે કઈ જ નહિ. જેક્વીન ફિનિક્ષે એ જોકર નું પાત્ર ભજવ્યું છે પણ જીવ્યું નથી અને એ એક સારી વાત છે.
મારી માટે આ ફિલ્મ જોવી કે સ્ટ્રગલ હતી. હું પોતે ડીપ્રેશન થી પીડાવ છુ એટલે હું હળવી ફિલ્મો જ જોવ છુ પણ જોકર તો જોવીજ રહી. એ ફિલ્મ જોયા પછી મને રાતે નિંદર નાં આવી અને ધબકારા એટલા વધી ગયા કે સાલું હાર્ટ અટેક જેવું લાગ્યું. એ ફિલ્મ માં આર્થર સાથે એટલું બધું ખરાબ થાય છે કે જાણે પઈડા ઉપર પાટું. એ ખુબ જ મેહનત કરે છે ડાહ્યો રેહવાની, એક સમજદાર નાગરિક અને એક સારો દીકરો બનવાની પણ હરેક વખતે એને લોકો નિરાશ કરે છે.
આર્થર ફ્લેક થી જોકર ની સફર એટલી પીડા દાયક ના થાત જો એ હાર માની લેત. જયારે પેલી ગલી માં એને કેટલાક બાળકો મારી ને ચાલ્યા જાય છે ત્યારે જો એનું મગજ છટકી ગયું હોત તો એ ફિલ્મ ૨૦ મિનીટ માં પૂરી થઇ જાત. એ ફિલ્મ ૨ કલાક એટલે ચાલી કે આર્થર ને જોકર બનવું જ નહતું પણ લોકો એ એને કોઈ ઓપ્શન જ ના આપ્યો.
અને હા, થોમસ વેય્ન અને માર્થા વેય્ન પોતાના દીકરા સાથે થીએટર માંથી પિક્ચર જોય ને બહાર નીકળતા હોય છે ત્યારે એક વ્યક્તિ જોકર નું માસ્ક પેહરી એ બંને ને ગોળી મારી દે છે.એજ વખતે આર્થર ફ્લેક જોકર બને છે.
ફિલ્મ નું એન્ડીંગ સમજ માં ના આવે તો બીજી વાર જોઈ નાખજો. જોકર હમેશા થી કેહતો આવે છે કે જો મારે કોઈ ભૂતકાળ હશે તો હું ઈચ્છું છુ કે તેમાં પણ મલ્ટીપલ ચોઈસ હોય.